შეიხის შევარდნის იგავი

            ვიე შეიხი ჰგიებდა იემენს, კაცი სვესვიანი და მორჭმით ტახტოსანი, წიგნთა მცოდნე და ქვეშევრდომთა მზრდელი, მოცნების მძებრთა მწყალობელი. ბედუინები თავის ვაჟთ მასთან აგზავნიდნენ აღსაზრდელად და სამსახურად. ღალიბი იყო სახელად სვემზიანი შეიხი. გული მისი ფრიად წარტაცებულიყო ნადირობით. ჰყავდა მას ნადირებით მონადირე საკვირველი შევარდენი. გაფრენილ ისარს ასწრებდა და რა ნადირ-ფრინველი გაასწრებდა? კაცთა შორის მოიწვართა შეიხის შევარდენი და ღირს-იჩინა მონადირებრივი კისკასობანი. რჯანი მისი დიდად სახელშეძენილ კაცთა შორის. სამკობლად მისა არნ მეყსეულობა და ფრთაელვარება. მისისა მონადირებრივი ბუღრობისაგან მონაბუქარი მთელ დუნიას გასწვდა, აზმად შეიდვა მგოსანთა დასში. შევარდენს შესჭვრეტდნენ მყურენი. გვამით ანდამი იყო, ხოლო ახოვნებით გავაზად გარდასახული მოყმე გეგონებოდა.

Отзывы на книгу «Рок Териона»

 Весьма неординарная  книга  Порфирия  представляет собой  уникальное  событие  в   грузинской  научной  эссеистике, поскольку   у   неё  нет  аналога  не  только  в нашей  научной  среде,  но  и  в  западном  мышлении.  Автор  достаточно  ясно  указывает  в  «Вводном  слове»  о  том,какую  цель  он  ставит  перед  собой. «Книга  эта  повествует  о радении  земле, а не небу. Пусть она станет  утешением  для пребывающих  на земле».
Порфирий  для  размышления  преимущественно  обращается  к библейским   мотивам  и  тематике. Для него  существенным  является тот  язык, в  которого  должны  облечься  его размышления. Автор  выбрал  «язык  неведомых  древних  богов». Это  архаизированный,  в  действительности  свободно  и  своеобразно  одушевлённый    грузинский  язык, чем  Порфирий  перекликается  с пафосом  Иоанэ   Зосиме. Язык  предложенный  автором  поистине  прекрасно  соответствует  тому,что  и  как  он  хочет  сказать. Начиная  с  заглавия  книги  и заканчивая   названиями  её  отдельных  глав,а  также  вопросов   затронутых   для  рассуждения, автор  представляет  перед  читателем, в  какой-то  степени  искушённого  в  философии  и  богословии, вариации   на  библейские   и общечеловеческие   темы. Завершающая  глава  книги «Энхиридион  Сатанаеля»  являет  собой  искренний  призыв  Порфирия, огорченного  современной   жизнью  и  менталитетом  человечества.  В  этой  главе  своеобразно  оценён  весь  путь  пройденный  человечеством  и  масштабы  той  опасности, когда « наступление  конца  времён  для  потомков  Адама будет  последним  испытанием».
Восприятие  и осмысление  книги  Порфирия  не лёгкое  дело. Эта  книга  заслуживает  обстоятельного  внимания  и  рассмотрения  в  первую  очередь  в кругу  философов,  поскольку  автор  с  глубоким  знанием   дела  рассматривает  главнейшую  думу  всего  человечества.

                               Член-корреспондент  Национальной  Академии  Наук  Грузии,  директор  Института  классической  филологии, византинистики  и  неогрецистики  ТГУ  проф. Рисмаг  Гордезиани

                                                                                                                                             Август, 2010

По всей вероятности,нигде, ни на одном  языке  мира  не  написана  такая  книга,как «Рок  Териона». Это  произведение  создано  метафизической  яростью. Здесь  поставлены  предельные  философские  и  религиозные   проблемы.
Эта  книга  извещает  о  мощнейшем  восстании  человека,  о  его  неотступном  стремлении  защитить  землю  перед  небом.  У  Порфирия  сконцентрированы  и  переплетены  темы  и  каждая  из  них  заслуживает  тщательного  и  глубинного  рассуждения.
Книга  отмечена  интонациями  и формами  древнего  грузинского  языка,  что является  непривычным   для  грузинского  философского  мышления. Это  хоть  и  осложняет  восприятие  написанного,однако   придаёт  книге   особенную  тональность  и   в  новом  ключе  представляет  нам  словесные  конструкции.
Повторю: эта  книга  непременно  должна  стать  предметом  глубокого  и   тщательного рассуждения.

                                               Литературовед, критик,переводчик  Тамаз   Чхенкели

                                                                                               Апрель, 2009

Пассажи «Рока  Териона» великолепны  с  точки  зрения  языка, стиля  и  вкуса.Этого  искони    недоставало  в  грузинской  изящной  словесности. Книга  Порфирия  является  первым  случаем  философского  осмысления  библейских  проблем  в  грузинской   литературе. Этой  книге  соответствует  именно  этот  мифический   символ-топор  с   двумя  остриями. Я разделяю  дионисийский  пафос  «Рока  Териона».
Такая  глубина  чужда  грузинской  литературе. Я  не припоминаю, что где-нибудь  сумрак  духа  познающего  породил  столь  мощную  и  дерзновенную  мысль. Как  переводчику  Платона,  мне  в особенности  импонирует  диалог  Сократа  и  Иова  и  полностью  эта  глава. Подобным  громадным  вопросам  хорошо  подходит  этот  древний  язык. Гоча,ты стоишь   на  нехоженой  стезе  и далеко  подвинулся. Ты  можешь  идти  ещё  дальше.

                               Писатель,переводчик,доктор  философских  наук  Бачана  Брегвадзе

                                                                                              Ноябрь, 2010

В грузинской  литературе «Рок   Териона» Порфирия  является  величайшим  произведением. У нас  в Грузии  нет  философии.Создатель  этой  книги,  которого я  хорошо  знаю,  дал  то, чего  нам недоставало  в  философии.  Грузия  должна  выразить  благодарность  Порфирию  за  то,  что  он  сочинил  такую  книгу  не  на  каком-либо  другом  языке,а на  грузинском  языке  и  сделал её  собственностью   грузинской   культуры. Этот   великий  труд   истинно  должен   обозначиться   премией.Такая  философия  ещё  не  была   написана   во  многовековой   грузинской  литературе и  это  непременно  следует  оценить. Порфирий  является  талантливейшим  человеком  в Грузии.  В  «Роке  Териона» духовные  устремления   Прометея  и  Ницше  выразились  великолепным  грузинским  языком  Порфирия.
Я  как  языковед,  знаю  отчего Порфирий  предпочёл  древний  грузинский  язык  для  философского  рассмотрения  непреходящих   библейских  тем. В «Роке Териона»  столь  оригинально  осмысленным  вопросам  больше  всего  соответствует  именно  тот  древний   язые,  который  выбран  Порфирием. Этим  он  связал  грузинскую  философскую  мысль  с  духом   эллинской  философии,   что  так  сильно   проявляется  в  «Роке   Териона». Этим  языком  следует  рассматривать  ту  страшную  мысль,  которая  так  необычайно  передана  Порфирием.
Каждый  истинный  философ   должен  иметь  своего  Териона  и  обладать  опытом  взирать  в   бездну. Без  этого  не следует  философствовать.Уже  начало  этой  книги  увлечёт  читателя  и  обворожит  его. Великолепно  написаны «Феноменология  Иуды», «Голем  последних   времён»  и  прочие  главы  этой  книги. Подобного  ещё   не  было  сказано  в  христианском  богословии, которое насчитывает  два  тысячелетия. Эта  книга   являет  собой   тот  диалог  между  философией  и  религией,которого  так  нам  не хватает. В «Роке  Териона»  взаимно  связываются  и перекликаются  Восток  и  Запад. Грузинская  философия  должна  идти  вслед  за  Порфирием.

                                               Президент  Общества Руставели   Грузии, языковед, писатель,

                                                                              проф. Михейл   Курдиани

                                                                                                                                             Май, 2010

Отзывы на книгу «Формация и цивилизация.Очерки»

Книга  Гочи  Гвасалии  «Формация и цивилизация»  своей актуальностью  и  многообразием  рассмотренных  вопросов, критико-аналитическим подходом  к  философской, религиозной  и  политической проблематике   явно выдающийся  труд.  Можно спорить  в  определённой  степени  с   филазиатскими  воззрениями   автора,  об оценке  роли  религиозных  систем  в  современном  мире, с его взглядом на  политические события. Вместе   с  этим  бесспорно   заслуживает  одобрения   его  смелость  при  высказывании  часто  резко  противопоставленного  с  традиционным  своего  суждения, а также  глубина   аргументации  положений,  где  нужно  публицистский  пафос  и  что  самое  главное,  стремление к  философскому   осмыслению  всего.

Член-корреспондент   Национальной  Академии  Наук  Грузии,

директор  Института  классической   филологии, византинистики

и   неогрецистики  ТГУ,   проф. Рисмаг  Гордезиани

Март,2006

Книга  Гочи  Гвасалии «Формация и цивилизация.Очерки» написана  яростным  разумом   и  пылким  сердцем,  могучим   и   изобильным  грузинским   языком. Эта  книга  важная   и   с  сегодняшней   точки   зрения  необходимая.  Она  охватывает  много  проблем, начиная  с  анализа  глобализации,  заканчивая  конкретными  вопросами  грузинского бытья.  Всё  Это  рассмотрено с  нестеснённой  отвагой  и  оригинально.
Прочитанным  можно  восхищаться,  можно  и  полемизировать  с  высказанными  автором  мыслями  и  некоторыми  из них  пренебречь  или  даже  отвергнуть  их,  но  как  бы  то  ни  было, нельзя  оставаться  безучастным: эта  книга  заставит  задуматься,  опечалит  или  обрадует, откроет  новый  горизонт  и  принудит  самому  искать  ответы  на  поднятые  автором  подлинно   угнетающие  и  повергающие  в  трепет  вопросы.

Литературовед,критик,переводчик   Тамаз  Чхенкели

Март,2006

Новую  книгу  я  всегда беру   в  руки  с  чувством  сомнения: жажда  новизны  сопровождается  страхом  разочарования  и  чувством  тщетности   ожидания.  К  сожалению  этот  страх  почти  всегда  сбывается  кроме  редких  исключений.  Книга  Гочи   Гвасалии   к  моей  радости   является  одним  из  этих  редких  исключений.  Смелая   и  ищущая  мысль   автора,  способность  глубоко  вникать  в  суть  сложных  социологических   проблем  и умение   точного  анализа,  редкая  словесная  культура,  импозантный  стиль  для  меня   было  приятным  открытием.  Полагаю,  что  эта  книга   произведёт   такое   же  впечатление  на  всех  интеллектуальных  читателей.

Писатель, переводчик,  доктор  философских   наук

Бачана    Брегвадзе

Апрель,  2006

Книгу «Формация   и  цивилизация» следует  принимать  во   внимание  и  считаться  с  ней,поскольку  объединяющая  концепция  очерков, вошедших  в  ней, подчёркнуто  нестереотипная.  Более  того,  она  вызывающе  антистереотипная  не  только  с  точки  зрения  грузинских  подходов,  но  и   с  точки  зрения  общеевропейских  подходов.  Если   выдвинутые   в  этой  книге  многие  положения   будут  оппозиционными  по  отношению  даже  к  объективной   истине,  они  способствуют  осмыслению  того,  насколько  однозначно  мы  аргументируем  эту  истину   и  дополнительно  какие  существенные  аргументы  и факты  нужно  привести,  чтобы  в  будущем  они  вновь  не  стали  под  сомнение  для  кого-либо.

                                        Президент  Общества  Руставели  Грузии, языковед, писатель,              

                                                                           проф. Михейл  Курдиани

                                                                                                                                      Апрель, 2007

               

   Короткая  рецензия

                Этот  труд  Гочи  Гвасалии   представляет   собой  весьма  нужную  книгу  для грузинского  читателя.  К  сожалению, проведение  исследований  по философии  истории  в Грузии и раньше  не имело большую традицию. В современной грузинской  историографии сохраняется  такое  же  положение. В  западноевропейской  и  американской   научной литераеуре  проблемы  философии  истории  интенсивно  разрабатываются.  Постсоветская  российская  историография  тоже  достаточно  далеко  подвинулась  в  изучении  тех вопросов,  которых  Гоча  Гвасалия  глубоко, основательно  и  оригинально  освещает.   Я знаю автора его превосходными  выступлениями  в  грузинской  прессе.

                Книга «Формация  и цивилизация.Очерки»   искоренила  изъян,  существовавший  в  грузинской   исторической   литературе.  Его труд  научно  аргументирован,  написан  языком  Иоанэ  Петрици  и весьма  интересна.  Многие  вопросы,  которые  считаются    изученными  в  гуманитарной  науке, Гоча  Гвасалия  снова  выносит  для диспутирования  и  он   безусловно  привлечёт  внимание  наших  учёных.  В  этой  книге  рассмотрено  множество  проблем   и  исходя,  из  этого  есть  много  спорных  вопросов. Несмотря  на  то,  что  с  позицией  автора  мы  не  всегда   соглашаемся, полагаем, что  его  труд  вкратце  можно  так  оценить: «хорошая  книга!»

                                                          Доктор  исторических  наук, проф. ТГУ  Вахтанг   Гурули

                                                                                                                                      Июнь, 2006

                                                                  Короткая  рецензия

                Фактом  является то,что  нынешняя  грузинская  философия  по  большей части  занимается историей философии и интерпретированием  мыслей  отдельных   философов.  Она не отзывается  на  злободневные вопросы современности. Если такая  духовная и идейная ситуация  находила какое-то  оправдание  при советском  строе,  теперь  это  является нетерпимым.

                Надо приветствовать то,что  Гоча  Гвасалия  в  своём  труде  старается  восполнить   отмеченный  идейный  пробел.Исходя из  этого,  для него знание философии является не самоцелью, а  средством  к  пониманию  сегодняшнего мира, а  также  действительности  Грузии. Считаю,что  в грузинской  историографии книга «Формация и цивилизация»  является первым  веским и масштабным  осмыслением  философии  истории. То,  чего не  хватало у грузинской  исторической мысли, приобретено  трудом  Гочи  Гвасалии. Есть  надежда, что это будет оценено по  достоинству.

                Из  заглавия  и  самого  текста  видно,что  автор не полностью отвергает  Марксово  учение, а  пытается   применить  его для  познания   действительности. Видно,что он   осознаёт  ценность  аутентичного  марксизма в отличие от так называемого марксизм-ленинизма.

                В глаза бросается увлечение автора  неологизмами,тогда соответствующие лексические  эквиваленты  нередко  имеются  в  грузинском  языке.

                Так,что книга «Формация  и  цивилизация» касающаяся многих  актуальных проблем  и часто  вызывающая  желание  полемизирования, непреложно  полезна  для  интеллектуального  читателя.

                                                            Доктор  исторических наук,проф. Гурам  Коранашвили

                                                                                                                                         Октябрь,2006

               

               

                Книга Гочи Гвасалии «Формация и цивилизация» затрагивает  целый спектр  актуальных проблем  сегодняшней Грузии. К тому же даётся  глубинное рассмотрение всех проблем, а в  ряде случаев  автор совершенно неожиданно и  по –новому  трактует  их.  Я  с трудом  припоминаю другой  сборник  оригинальных   эссе, прочитанный  мной в последнее  время, преподнёсший  лично мне  такое же  удовольствие, какое  я испытал  при  чтении  этой примечательной  книги  Гочи  Гвасалии.  Это  яркое  впечатление вызвано  несколькими  объективными обстоятельствами.

                Во-первых,  в  противоположность  наплыву  поверхностности  в нашей   нынешней  эссеистике  Гоча  Гвасалия  освещает  не  только  современный  аспект  проблемы,  но  рисует  нам  картину  исторического  развития  и  осмысливая  синхронный  план, предлагает глубокий   диахронный  анализ.

                К тому  же   достоинством  этой  книги  является  то,что  многие  вопросы,  которые  в нашей  жизни  почему-то  если  не  совсем  табуированы, то  по крайней  мере  считаются  щепетильными  (к  примеру, социологические   проблемы  связанные  с  церковью  и  верой), в  очерках  Гочи  Гвасалии  выдвигаются  со  всей  остротой   и   увидены  с  здравомыслящей  гражданской   позиции. Автор  не  считается  с  распространёнными   воззрениями  и  он  часто   занимает  такую  непопулярную   позицию,которая  является   проигрышным  лично для  него, однако  эта  его  позиция  имеет   жизненное  значение  и способствует   развитию  последовательного   мышления  в  стране.

                А  главной  причиной  моего  восхищения  является   необычайно   гибкий,живительный  и  многозначащий  язык.  Здесь  замечательно  читается   беллетристический  талант  автора.

                     Писатель,критик,переводчик,арабист,иранист,проф. Георгий  Лобжанидзе

                                                                                                         Апрель,2008       

ფორმაცია და ცივილიზაცია, თავი პირველი

დენი დიდროს ხსოვნას ეძღვნება

უმთავრესი სამეცნიერო სიძნელე, რომელიც წარმოიშვა საბჭოთა სისტემის უარყოფის შემდეგ, არის ის, რომ საზოგადოებრივი აზროვნება, პოლიტიკური მეცნიერება დარჩა იმ საყრდენისა და ორიენტირის გარეშე, რასაც საკაცობრიო ისტორიის განვითარების ფორმაციული თეორია ეწოდება. XX საუკუნის 90-იანი წლების ეროვნულ მოძრაობაში იყო ბევრი მცდელობები, რომ საყოველთაო ისტორიის განმარტების მარქსისტული ფორმაციული თეორია და მასთან ერთად მარქსისტულ-ლენინური იდეოლოგია შეცვლილიყო ისტორიის განვითარების რელიგიური თეორიით, რომელიც ქრისტიანობაში ავგუსტინეს "ღვთის ქალაქიდან” იღებს დასაბამს.

ბოლო ჟამის გოლემი

ჩემს წი­ნა­შე მო­და­სე შე­მეც­ნე­ბის მძებრთ ვა­უწ­ყებ სხვა საჭ­მუ­ნავს: ვი­თარ ივა­ნებს უცან-უგებ აზ­ნა­ურ­თა და უაზ­ნო­თა შო­რის ღმერ­თი? ვი­თარ ჰგი­ეს ღმრთის სუ­ლი გო­ლემ­თა ხომ­ლე­ულ­ში? ვი­ეთ­ნი, რო­გორც ჩვე­ვას არი­ან, ისე გა­მო­იტ­ყვი­ან არა­ის­მთქმელ სიტ­ყვებს მად­ლის მო­ფე­ნა­სა და სიყ­ვა­რულ­ზე. შე­კით­ხვის გა­გე­ბის უნა­რის მქო­ნე კა­ცის პოვ­ნაც კი სა­ნატ­რე­ლი გამ­ხდა­რა და ვი­ე­თი მოყ­ვას­ნი ისე იქ­ცე­ვი­ან, თით­ქოს პა­სუ­ხი იმ­თა­ვით­ვე მზად აქვთ ყვე­ლა­ფერ­ზე.
ხორ­ცი­სა და ძვლე­ბი­სა­გან შე­ნივ­თულ ტი­კი­ნა­თა შო­რის ვი­თარ მი­მო­იძ­ვრის ღმრთის სუ­ლი? რო­დი­დან და რო­გორ იწ­ყე­ბა გო­ლემ­თა მა­სის გარ­და­სახ­ვა სუ­ლის მქო­ნე ერ­თო­ბად, რომ­ლის პი­რით თა­ვად ღმერ­თი გა­მო­იტ­ყვის? მოყ­ვა­სი მის­და­მი ჩემს სათ­ნო­ყო­ფას ხე­დავს რო­გორც მო­ლა­პარ­კე ტი­კი­ნა თუ რო­გორც  სუ­ლაზ­რა­ხე­ბუ­ლი ადა­მი­ა­ნი? რო­გო­რი უნ­და იყოს მოყ­ვა­სი­სად­მი ჩე­მი სათ­ნო­მოქ­მე­დე­ბა, რომ ეს მას შე­ე­წი­ოს გო­ლე­მო­ბი­დან გა­მოს­ვლა­სა და შემ­მეც­ნედ გახ­დო­მა­ში?

მალე გამოვა ”ანდრონიკეს დიალოგები”, ”რა არის ახლანდელი პაიდეია და აპაიდევსია? ნაწილი მეორე” და სხვა ტექსტები.

"ფორმაცია და ცივილიზაცია", გამოხმაურება

გოჩა გვსალიას "ფორმაცია და ცივილიზაცია. ნარკვევები" საყურადღებო და ანგარიშგასაწევი წიგნია, რამდენადაც მასში შესული ნარკვევების გამაერთიანებელი კონცეფცია ხაზგასმით არასტერეოტიპულია, მეტიც, ის გამომწვევად ანტისტერეოტუპულია არამარტო ქართული, არამედ ზოგადევროპული მიდგომების  თვალსაზრისითაც კი, და თუნდაც მასში წამოყენებული არაერთი დებულება ობიექტური ჭეშმარიტების მიმართაც ოპოზიციური იყოს, ისინიც კი  ხელს უწყობენ და ემსახურებიან იმის გაცნობიერებას, თუ რამდენად ცალსახად გვაქვს არგუმენტირებული ეს ჭეშმარიტებები და დამატებით რა არსებითი არგუმენტებისა და ფაქტების მოხმობაა საჭირო, რომ მომავალში ისინი ვინმესთვის კვლავდაკვლავ არ დადგნენ ეჭვქვეშ.

მიხეილ ქურდიანი

"ფორმაცია და ცივილიზაცია", გამოხმაურება

ახალ წიგნს  მე ყოველთვის ორჭოფული განცდით ვიღებ ხელში: სიახლის წყურვილს თან ახლავს შიში მოლოდინის გაცრუებისა. სამწუხაროდ, ეს შიში თითქმის ყოველთვის მართლდება, იშვიათ გამონაკლისთა გარდა. გოჩა გვასალიას წიგნი, ჩემდა სასიხარულოდ, ერთი ამ იშვიათ გამონაკლისთაგანია. ავტორის თამამი და მაძიებელი აზრი, რთული სოციოლოგიური პრობლემების არსში ღრმად წვდომისა და ზუსტი ანალიზის უნარი, იშვიათი სიტყვიერი კულტურა, იმპოზანტური სტილი სასიამოვნო აღმოჩენა იყო ჩემთვის და ვფიქრობ, ასეთსავე შთაბეჭდილებას მოახდენს იგი ყველა ინტელექტუალურ მკითხველზე.

ბაჩანა ბრეგვაძე

«თერიონის ვარდი», გამოხმაურება

პორფირეს სავსებით არაორდინალური წიგნი უნიკალურ მოვლენას წარმოადგენს ქართულ მეცნიერულ ესსეისტიკაში, რადგან  მას არამცთუ ჩვენში, არამედ დასავლურ აზროვნებაშიც ანალოგი არ მოეპოვება. ავტორი საკმაოდ ზუსტად მიგვანიშნებს "შესავალ სიტყვაში", თუ  რას ისახავს მიზნად: "მიწისას მოიუბნებს ეს წიგნი და არა ცისას. მიწიერთა შვებად შთენილიყოს იგი". პორფირე მიმართავს განსჯისათვის უპირატესად ბიბლიურ მოტივებსა და თემატიკას. მისთვის არსებითია ის ენა, რომლითაც სათქმელი უნდა გადმოიცეს. მან აირჩია "უცნობელი ძველი ღმერთების ენა". ესაა არქაიზებული ქართული, ფაქტობრივად,  თავისუფლად და  თავისებურად რეანიმირებული ძველი ქართული, რითაც პორფირე იოანე ზოსიმეს პათოსს ეხმიანება. ავტორის მიერ შემოთავაზებული ენა მართლაც კარგად შეესაბამება იმას, რისი თქმაც მას სურს და როგორც სურს. დაწყებული წიგნის სათაურით დამთავრებული ცალკეულ თავთა სახელწოდებებით და მათში განსასჯელად შემოთავაზებული თემებით ავტორი მეტწილად ფილოსოფიასა და თეოლოგიაში რამდენადმე ჩახედულ მკითხველს სთავაზობს ვარიაციებს ბიბლიურ და ზოგადსაკაცობრიო თემებზე. წიგნის დამასრულებელი თავი "სატანაელის ენქირიდიონი" წარმოადგენს კაცობრიობის თანამედროვე ყოფითა თუ მენტალიტეტით შეშფოთებული პორფირეს  გულწრფელ მოწოდებას მოყვასთადმი. მასში ერთგვარად შეფასებულია კაცობრიობის მიერ განვლილი მთელი გზა და იმ საფრთხის მასშტაბებიც, რომელიც "ადამის შთამოებისათვის" "ბოლო ჟამის დადგომა ბოლო სინჯვა იქნება". პორფირეს წიგნი, რომლის აქღმა და გააზრება არ არის იოლი საქმე, სერიოზულ ყურადღებასა და მსჯელობას იმსახურებს უპირველეს ყოვლისა ფილოსოფოსთა წრეში, რადგან ავტორი საქმის ღრმა ცოდნით განიხილავს მთელი კაცობრიობის უმთავრეს საფიქრალს.

რისმაგ  გორდეზიანი

"ფორმაცია და ცივილიზაცია. ნარკვევები", გამოხმაურება

გოჩა გვასალიას წიგნი "ფორმაცია და ცივილიაზაცია. ნარკვევები" დაწერილი მძვინვარე გონებით და ცხელი გულით, ძლიერი და უხვი ქართულით, წიგნი მნიშვნელოვანი და სადღეისო თვალსაზრისით აუცილებელი. იგი მრავალ პრობლემას მოიცავს, გლობალიზაციის ანალიზიდან ქართული ყოფის კონკრეტულ საკითხებამდე, რაც შეუბორკავი გაბედულებით და ორიგინალურად არის გაშუქებული.
წაკითხულით შეიძლება აღტაცებული დარჩე, შეიძლება ავტორის მიერ გამოთქმულ აზრებს დაუპირისპირდე, მათ შორის ზოგიერთი უგულებელჰყო, ან უარყო კიდეც, მაგრამ როგორც არ უნდა იყოს, გულგრილი ვერ დარჩები: ეს წიგნი ჩაგაფიქრებს, დაგაღონებს ან გაგახარებს, ახალ ჰორიზონტს გაგიხსნის და გაიძულებს თვითონ ეძებო პასუხები ავტორის მიერ აღძრულ მართლაც დამთრგუნველ და ძრწოლისმომგვრელ საკითხებზე.

თამაზ ჩხენკელი

"ფორმაცია და ცივილიზაცია. ნარკვევები", გამოხმაურება

გოჩა გვასალიას წიგნი "ფორმაცია და ცივილიზაცია. ნარკვევები" თავისი აქტუალობითა და განხილულ საკითხთა მრავალფეროვნებით, ფილოსოფიური, რელიგიური, პოლიტიკური პრობლემატიკსადმი კრიტიკულ-ანალიტიკური მიდგომით აშკარად გამორჩეული ნაშრომია. შეიძლება ვიდავოთ ავტორის გარკვეულწილად ფილაზიურ შეხედულებებთან, რელიგიური სისტემების როლის შეფასებასთან თანამედროვე მსოფლიოში, პოლიტიკური მოვლენის მისეულ ხედვასთან. ამასთანავე უთუოდ მოსაწონია მისი გაბედულება საკუთარი, ხშირად ტრადიციულთან მკვეთრად დაპირისპირებული აზრის წამოყენებისას, დებულებათა არგუმენტაციის სიღრმე, სადაც საჭიროა, პუბლიცისტური პათოსი, რაც მთავარია, ყოველივეს ფილოსოფიურად გააზრებისაკენ ლტოლვა.

რისმაგ გორდეზიანი

პორფირეს "თერიონის ვარდი" არის უდიდესი ნაშრომი ქართულ ლიტერატურაში. საქართველოში არ გვაქვს ფილოსოფია. ამ წიგნის შემქმნელმა, რომელსაც მე კარგად ვიცნობ,  მოგვცა ის, რაც გვაკლდა ფილოსოფიაში. საქართველომ მადლობა უნდა უთხრას პორფირეს, რომ მან ასეთი წიგნი შექმნა არა სხვა რომელიმე ენაზე, არამედ ქართულ ენაზე და ის აქცია ქართული კულტურის კუთვნილებად. ეს არის ჭეშმარიტად საპრემიო, დიდი ნაშრომი. ასეთი ფილოსოფია არ დაწერილა მრავალსაუკუნოვან ქართულ მწერლობაში და ამას უთუოდ დაფასება სჭირდება. პორფირე უნიჭიერესი კაცია საქართველოში. "თერიონის ვარდში" პრომეთესა და ნიცშეს სულისკვეთება გამოიხატა პორფირესეული ბრწყინვალე ქართული ენით.
მე როგორც ენათმეცნიერმა, ვიცი, რატომ აირჩია პორფირემ ძველი ქართული ენა მარადიული ბიბლიური თემების ფილოსოფიური განხილვისათვის.  "თერიონის ვარდში" ასე ორიგინალურად გააზრებულ საკითხებს  ყველაზე მეტად შეეფერება სწორედ ის ძველი ენა, რაც პორფირემ აირჩია. ამით მან დააკავშირა ქართული ფილოსოფიური აზრი ელინური ფილოსოფიის სულთან, რაც ასე ძლიერად გამოსჭვივის  "თერიონის ვარდში". ამ ენით უნდა განიხილებოდეს ის ზარდამცემი საფიქრალი, რაც ასე არაჩვეულებრივად გადმოცემულია პორფირეს მიერ.
ყოველ ნამდვილ ფილოსოფოსს უნდა ჰყავდეს თავისი თერიონი და ჰქონდეს  უფსკრულში ჩახედვის გამოცდილება. ამის გარეშე ფილოსოფოსობა არ ეგების. უკვე ამ წიგნის დასაწყისი მოგიტაცებს და მოგნუსხავს. დიდებულად დაწერილია "იუდას ფენომენოლოგია", "ბოლო ჟამის გოლემი" და სხვა თავები. ასეთი რამე არ თქმულა ქრისტიანულ თეოლოგიაში, რომელიც ორი ათასი  წლისაა. ეს არის ფილოსოფიისა და რელიგიის ის დიალოგი, რაც ასე გვაკლია. "თერიონის ვარდში" ერთმანეთს ებმის და ეხმიანება აღმოსავლეთი და დასავლეთი. ქართული ფილოსოფია პორფირეს გაკვალულში უნდა ჩადგეს.

მიხეილ ქურდიანი

მაისი, 2010

რა არის ახლანდელი პაიდეია და აპაიდევსია? (ბოლონიის პროცესის კრიტიკისათვის)

წერილი პირველი

 უამრავი მასალა დაგროვდა უცხოურ სამეცნიერო პერიოდიკასა და ელექტრონულ ქსელში ბოლონიის პროცესზე, საზოგადოდ განათლებაზე. მასალების უმეტესობა დიდად მოიკოჭლებს და მას აქვს დეკლარაციულ-კამპანიური და კონფორმისტულად ოპტიმისტური ხასიათი. ბოლონიის პროცესზე მსჯელობა დაემსგავსა XX საუკუნის 70-80-იანი წლების რიგ დასავლელ ფუტუროლოგთა წარმტაც განსჯას ინფორმაციულ ეპოქასა და ახალ ცნობიერებაზე.

დიდებული რამ არის ენის, სტილის, გემოვნების თვალსაზრისით ”თერიონის ვარდის” პასაჟები. ეს ყოველთვის აკლდა ქართულ მწერლობას. პორფირეს წიგნი არის პირველი შემთხვევა ბიბლიური პრობლემების ფილოსოფიური გააზრებისა ქართულ მწერლობაში. მას შეეფერება სწორედ ეს მითური სიმბოლო - ორპირა ცული. მე ვიზიარებ ”თერიონის ვარდის” დიონისურ პათოსს.
ასეთი სიღრმე უცხოა ქართული ლიტერატურისათვის. არსად მახსენდება,რომ შემმეცნებლის სულის მწუხრს ასეთი ძალისა და გაბედულების აზრი ეშვას. როგორც პლატონის მთარგმნელს, განსაკუთრებით მომწონს სოკრატესა და იიობის  დიალოგი და მთლიანად ეს თავი. ასეთ დიდ საკითხებს ეს ძველი ენა კარგად ესადაგება. გოჩა, უვალ გზაზე დგახარ და შორს წასულხარ. უფრო შორს წასვლაც შეგიძლია.

ბაჩანა ბრეგვაძე

კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი, რომ ნამდვილად ნიჭიერი კაცი ხარ. თემები ამ ნაშრომისა განსაკუთრებულია და განხილვას მოითხოვს. დიდ სიღრმეებში ხარ წასული. მე ვფიქრობ, გოჩა, რომ გაგიჭირდება მკითხველის პოვნა. საქართველოში აღარაა მკითხველი, რომელიც ეძებს ასეთ მძიმე საკითხავსა და საფიქრალს.ჩემთვის შენი ენობრივი პოზიცია არის სადავო. ეს პეტრიწისეული ენა საქართველოში დაიკარგა და მეეჭვება, რომ მკითხველმა მხარი დაგიჭიროს ამ ენის აღორძინების საქმეში. კარგი იქნებოდა ამ არაჩვეულებრივ თემებზე გეწერა ახლანდელი ქართული ენით. ეს არის ჩემი როგორც უფროსი მეგობრის რჩევა. გისურვებ დიდ წარმატებებს.

ბაჩანა ბრეგვაძე

მთის სახოვნება

”მთის სახოვნება” არის მხატვრულ – ფილოსოფიური შედევრი, რომელშიც მძიმე საკითხები ამეტყველებულია დავიწყებული ქართულით, ძველი, პეტრიწისეული ენით.

ამ მცირე ზომის ნაწარმოებმა ქართულ საფილოსოფიო აზროვნებაში შემოიტანა მისთვის მეტად უცხო და უჩვეულო სულისძვრა და თვალსაწიერი. ამით იგი აგრძელებს “თერიონის ვარდში” დაწყებულ დიდ საქმეს.

იმედია, რომ ორიგინალური ფილოსოფიური აზრის ბეჯითად მაძიებელი და ქართული ენის ჯადოსნობის გულით განმცდელი მკითხველი ამ ნაწარმოებს დაინახავს და მისი ღირსებისამებრ დააფასებს.

****

ფორმაცია და ცივილიზაცია, მეხუთე თავი

მეხუთე თავი


თანამედროვე ნეოლიბერალიზმსა და გლობალიზმზე საუბრისას არ შეიძლება არ შევეხოთ იუდაისტური მესიანიზმის პრობლემას.
ხორხე ბორხესი თავის ლექციაში ბუდიზმის შესახებ აღნიშნავს, რომ ძალზე ძნელია რელიგიის, განსაკუთრებით იმ რელიგიის, განმარტება, რომლის აღმსარებელიც არა ხარ.

დასაწყისი

შემოკრბით ჯვარვილი კაცღმერთის მმესველნო, უსმინეთ უყთა წითლით მოსილს. შეიოკეთ ენისა მქისეობა და ბორგნა უმეცრული. ყური მიუგდეთ დიდი ვარამის  საზარელ სიტყვას, აქამდე ართქმულს  და არგასმენილს დუნიაზე. მიაპყარით  სასმენელნი მას, ვინც მიწის ციქუს მოგიმცნობთ. ჰგონებთ, ღმრთისას მისულხართ და არღარა გიცთ სამეცნავად. სამუნაოდ ეშურებით და დაისკვენით, რომ მხოლოდ თქვენთვის არის დაყორუღებული სასუფეველი. საჭმუნავი დაგიგდიათ და ბედშავად ბედნიერობთ. გულისჯავრი გულმოდგინედ მიგივიწყებიათ. მუდამ ღვთისას ამბობთ და სოფელი კი უფრორე შეავებულა.

გოგის მეომარი

თავის მიდმოგონებას დასძრწოდა და შეჰბრუნავდა მმეცნებასა შინა მყეფე  წითლოსანი. მისი საწადისია საჩინოდ მოისიტყვოს მოაქამდე უსიტყველი რეტენცია. შთება იგი მსგავსად მთესვარისა, რომელმან ორნატი კეთილოვნად შთამოსთესა და უთმინარ იქმნა მის აღმორჩებამდე. კეთილ-ნუჟრობდეს შემმეცნისათვის ის, რაიც ერთია ზესკნელისა და ქვესკნელის წიაღ.

”ჰარი პოტერის” ერთი შეფასების შესახებ

გაზეთ “ჩვენ მწერლობაში” (2 -8 მაისი, 11-17 ივლისი, 2003 წ.) გამოქვეყნდა ლევან მათეშვილისა და ირაკლი ლომოურის მამხილებელი პუბლიკაციები, რომელნიც ეხებიან ინგლისელი მწერალი ქალის ჯოან როულინგის ზღაპარს ”ჰარი პოტერს”. ავტორები ცდილობენ დაასაბუთონ ამ ზღაპრის სატანური ხასიათი და შეშფოთებას გამოთქვამენ, რომ ბავშვები დაინტერესდებიან ოკულტიზმითა და მაგიით, ხოლო მოზრდილნი ერესის საცდურის წინაშე დადგებიან. ჩემი ამ წერილის ნაწილის იმავე გაზეთში გამოქვეყნება ვერ შევძელი. სხვა სალიტერატურო გამოცემებმა მის დაბეჭდვაზე ასევე უარი თქვეს.

«Рок Териона»

 

«Рок Териона» – книга великого ужаса и мрачной думы. Написана она огнём  духа Прометея и повествует  стоящему во скорби о странствии и странностях восставшей философской мысли. Здесь  продолжается спор между  Человеком и Богом,который был прерван в книге Иова.
Автору этой книги хотелось, чтобы изложенные здесь медитации впервые зазвучали на древнегрузинском языке, языке далёких неизвестных.
Шедеврами  являются главы этой книги «Воин Гога», «Осиление Иова уцского», «Феноменология Иуды» и другие.
Такого ещё нигде никем не было сказано. Книга эта вызовёт фурор во всём мире и способна  зажечь вулканический факел в ищущих сердцах.

“თერიონის ვარდის” სარჩევი

1. დასაწყისი
2. მოყვასთა უმოყვასობანი
3. გოგის მეომარი
4. იიობ ყუცელის ძლევა
5. ბოლო ჟამის გოლემი
6. იუდას ფენომენოლოგია
7. სატანაელის ენქირიდიონი

“Fate of Therion”

“Fate of Therion” is a book of a great terrify and sorrowful think. It’s written by fire of Prometheus spirit and tells about travel and strangeness of insurgent philosophical idea to being in torture. Here continues that discussion between Man and God that canceled in Iob’s book. The author of this book wanted that meditations given here, be heard the first time in old Georgian language, which is the remote language of strangers. Items of this book: “Gog’s warrior”, “Overpowering of Iob”, “Phenomenology of Judah” and etc are masterpieces. There was never said anywhere such thing.This book will make furor in whole world and it can light volcanic torch in seeking hearts.

შესავალი სიტყვა

მიწისას მოიუბნებს ეს წიგნი და არა ცისას. მიწიერთა შვებადშთენილიყოს იგი. სამძიმო და შემაძრწუნებელია აქ ნასიტყვი. დიდიმოცნების მაძებნიერთა ღვაწლისმძლეობის საწყაულად შეიდვას იგი,რომელ არს აღნაქუსი მზარავი საგრობისა.

უცნობელი ძველი ღმერთების ენითაა გადმოცემული საამწიგნოდ ზმული. ამა ღმერთებმა ოდენ ენა დატოვეს თავის ნაკვალევად. ენაენიგმა და ენა ენერგემა, უსახელო ღმერთების ქარაგმა, ენა თავადღმერთი. მისით მოიმცნობენ ურთიერთში ზეციერნი დაქვესკნელიერნი. ესე ენა ენამი ენდეს მყოვარ ჟამ, მისით განისიტყვოსმოაქამდე უსიტყველი.

ენაო ფესვუცნობო, შენს შესხმად ყოფილიყოს ღამეულ ჟამს ესეგანწიგნებული. ოფაზი ქართულით ვაქართულე და ვააზატე უყიერისაცნავ-სავარამონი. მოსაფონად ექმნეს იგი ამ ენის კაცთადმი მომღებუცნობელ ღმერთებს, რომელნიც იმარხავენ მის დაფარულს.

სევდის სპეკალით მოვთვალავ ამა აღნაქუსს. ვთქვა პორფირენი და ალშეღებული ებანითა ვუებნო ცნობის ვარამს. განვაყმენ შრტოხმელიერი და ვხენ სიჩჩოება სულისა, სიორძილი რიტორებისა. ხეახოვანი, კენარ-ვარჯოვანი, ჟამთა დამკრები, ცის საქანელს რქენდესდა იყოს იგი შემტყობარად შემმეცნეთათვის.

იიობ ყუცელის ძლევა

თამიმ იყო იიობ, რაიც ღვარძლისაგან უცხოს, სათნოებით განვსილებაში მდგარს, ყოვლით სრულს ნიშნავს. ბერძლ ესეა: καὶ ἦν ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ἀληθινός, ἄμεμπτος, δíκαιος, θεοσεβής.

ყოველივეს დამაბოლოვებელ შესაკითხზე მიწყივ მოფიქრალ გონებას თუ შეეძლო მხოლოდ ასეთი ნაწიგნის შექმნა. ვინც დაუზარელი იქნება მის შემეცნებაში, ის მტანჯვი უკმარობის შეგნებით განიმსჭვალება. მეცნიერნი მიიჩნევენ, რომ სოკრატესას დაიწერა იიობის გვემულების ამბავი. სოკრატე რომ ნაცარში მტყებარ დაწყლულებულ იიობს გადაჰყროდა, ეტყოდა მას იმაზე მეტს, ვიდრე მისმა მეგობრებმა უთხრეს? მარქვით საყდრის მამანო და თქვენც, ცუდნო რიტორნო, თუ ძალგიძთ. ვერა, ვაგლახად მშთარნო. ყური დამიპყარით და მე გაუწყებთ.

იუდას ფენომენოლოგია

ძლეულის შთამოებიდან შთამოებაში გმობა და მდღევრად მოყივნება

აღარ ეგების, როდესაც სატანზე ითქმის, რომ ჯვარცმის

მადლით იძლიაო იგი. თუ ჯვრისმტვირთველობით ადამის ცოდვა

გამოსყიდულ იქნა, კაცის დაცემული ბუნება რადიკალურად გან-

ღვთიურდა ქრისტეს მეღვაწლეობით, მაშინ ადამის ნატამალს უნდა

წაერთვას შემეცნების ხის ნაყოფისაგან ნიჭებულიც. ასე თუ არ მოხდა,

 მაშინ ღვთისმეტყველი უნდა არკვევდეს იმას, თუ როგორ

არის შესაძლებელი ჯვარცმისშემდგომ დროებაში ადამის ნატამალისათვის

სატანისაგან ნიჭებული შემეცნებითი უნარის განღვთიურება.

ის, რაც ადამში დემონურად აღჩინდა და რის გამოც იგი სამისხოდ

მოყივნდა ღვთისაგან, უნდა დეიფიცირდეს. ეს იმას ნიშნავს,

რომ შემეცნების ხის გარდაქმნილი ნაყოფი ადამის ნატამალს

თავად ღმერთის ხელით მიეწოდოს.